Jak używać sterylizatora, aby miał najwyższą skuteczność?

Aby sterylizator UV działał z najwyższą skutecznością, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad związanych z instalacją, konserwacją i użytkowaniem urządzenia. Oto najważniejsze wskazówki:

Dezynfekcja instalacji wodociągowej

• Wstępna dezynfekcja - bardzo istotne jest, aby przed uruchomieniem nowego systemu UV przeprowadzić wstępną dezynfekcję całej instalacji wodociągowej. Nawet jeśli woda przechodzi przez lampę UV, rury i zbiorniki mogą zawierać biofilm (warstwa bakterii) lub osady, które mogły gromadzić się przez lata.
• Zapobieganie wtórnemu zanieczyszczeniu - dezynfekcja instalacji pozwala usunąć istniejące zanieczyszczenia powstałe m.in. na skutek uszkodzonego promiennika, braku prądu czy dużej warstwy kamienia na rurze osłonowej, minimalizując ryzyko wtórnego skażenia wody po przejściu przez system UV. 

Filtracja wstępna wody

Przed użyciem sterylizatora UV, woda powinna być wstępnie przefiltrowana innym filtrem wody, aby usunąć wszelkie osady, piasek, rdzę czy inne cząstki stałe. Zanieczyszczenia te mogą blokować promieniowanie UV, co znacząco obniża skuteczność dezynfekcji. W zależności od jakości wody zaleca się stosowanie filtrów wody o dokładności filtracji od 5 do 20 mikronów.

Odpowiedni przepływ wody

Aby lampa UV mogła skutecznie dezynfekować wodę, przepływ wody musi być zgodny z zaleceniami producenta. Zbyt szybki przepływ sprawia, że mikroorganizmy mogą nie być dostatecznie długo eksponowane na promieniowanie UV, co zmniejsza efektywność dezynfekcji. Zbyt wolny przepływ z kolei może prowadzić do nagrzewania się wody. Zawsze sprawdzaj specyfikację dotyczącą zalecanego przepływu dla konkretnej lampy.

Regularna konserwacja

• Czyszczenie rury osłonowej - lampy UV są chronione przez rurę osłonową, która zapobiega bezpośredniemu kontaktowi wody z promiennikiem. Osłona ta może ulegać zabrudzeniu, np. osadowi z minerałów. Aby zachować pełną skuteczność, rurę osłonową należy regularnie czyścić – w zależności od jakości wody, przynajmniej co 3-6 miesięcy.
• Wymiana promiennika - lampa UV traci swoją skuteczność po określonym czasie użytkowania. Nawet jeśli nadal świeci, jej zdolność do emitowania odpowiedniej dawki promieni UV-C może spaść poniżej wymaganego poziomu. Wymieniaj promiennik zgodnie z zaleceniami producenta, zazwyczaj co 12 miesięcy.

Utrzymuj odpowiednie warunki pracy

Lampy UV najlepiej działają w określonych zakresach temperatur. W przypadku lamp niskociśnieniowych należy zapewnić, aby woda nie była zbyt zimna ani zbyt gorąca, ponieważ może to wpływać na ich efektywność. Temperatura pracy powinna być zgodna z zaleceniami producenta.

Właściwe umiejscowienie sterylizatora UV

Sterylizator powinien być zainstalowany jak najbliżej końcowego punktu zużycia wody (np. kranu), aby zminimalizować ryzyko ponownego zanieczyszczenia wody po dezynfekcji. Im bliżej urządzenia znajduje się miejsce poboru wody, tym mniejsze ryzyko wtórnego skażenia.

Transmitancja UV (UVT) co to takiego?

Transmitancja UV (UVT) to miara zdolności wody do przepuszczania promieniowania ultrafioletowego, szczególnie w zakresie UV-C (około 254 nm), który jest najbardziej efektywny w dezynfekcji. Wyrażana w procentach, wskazuje, ile promieniowania UV przechodzi przez próbkę wody. Wysoka wartość UVT oznacza, że woda dobrze przepuszcza promieniowanie, co zwiększa skuteczność dezynfekcji. Z kolei niska wartość sugeruje obecność zanieczyszczeń, które mogą osłabiać działanie lamp UV. Monitorowanie UVT jest kluczowe w systemach uzdatniania wody, aby zapewnić efektywną dezynfekcję.

Wynik UVT 95% wskazuje, że 95% promieniowania przechodzi przez wodę, a 5% jest przez nią pochłaniane.

UWAGA! Transmitancja UV nie jest równoznaczna z mętnością. Przejrzystość wody nie gwarantuje wysokiego UVT, ponieważ promienie UV mogą być pochłaniane zarówno przez zanieczyszczenia stałe, jak i rozpuszczone w wodzie. Woda może wyglądać na klarowną, ale to nie oznacza, że dobrze przepuszcza promieniowanie UV. Dobrym przykładem są bezbarwne napoje gazowane, które są przezroczyste, ale tylko niewielka część promieni UV przenika przez nie.

Typowe wskazania UVT:

Jak przechowywać wodę uzdatnioną lampą UV?

Woda uzdatniona lampą UV powinna być przechowywana w ciemnych, nieprzezroczystych pojemnikach, aby zapobiec działaniu światła na mikroorganizmy, które mogą naprawiać uszkodzone DNA (fotoreaktywacja). Najlepiej używać wody od razu po uzdatnieniu lub trzymać ją w szczelnie zamkniętych, ciemnych pojemnikach. 

Dlaczego wstępna filtracja wody jest tak ważna?

Wstępna filtracja wody jest niezbędna przed zastosowaniem lampy UV, ponieważ wpływa bezpośrednio na skuteczność dezynfekcji i ochronę samego urządzenia. Oto kluczowe powody, dla których wstępna filtracja jest tak ważna:

Usuwanie zanieczyszczeń fizycznych

• Cząstki stałe - osady, piasek, muł, rdza i inne drobne cząstki mogą blokować promieniowanie UV, tworząc cienie, które uniemożliwiają dotarcie promieni do mikroorganizmów. To zjawisko znacząco obniża skuteczność dezynfekcji, ponieważ bakterie czy wirusy mogą przetrwać w tych obszarach.
• Biofilm - zanieczyszczenia organiczne mogą tworzyć na powierzchniach instalacji wodociągowej warstwy biofilmu, które chronią mikroorganizmy przed promieniowaniem UV. Filtracja pomaga zredukować tworzenie biofilmu, zwiększając efektywność sterylizacji.

Zwiększenie efektywności promieniowania UV

Woda wolna od zawiesin, osadów i zanieczyszczeń mechanicznych umożliwia pełną penetrację promieni UV przez ciecz, co zapewnia skuteczniejsze niszczenie patogenów. Wysoka przejrzystość wody zwiększa efektywność dezynfekcji, gdyż promieniowanie ma bezpośredni dostęp do mikroorganizmów.

Ochrona całego systemu

Zanieczyszczenia mechaniczne w wodzie mogą powodować uszkodzenia systemu, zatykanie rur, czy degradację samej lampy. Wstępna filtracja usuwa te czynniki ryzyka, zwiększając żywotność urządzeń i zmniejszając konieczność częstych konserwacji.

Skuteczność w trudnych warunkach wody

Woda bogata w minerały, twarda lub zawierająca żelazo, może wpływać na osadzanie się kamienia na lampie UV. Wstępna filtracja, np. za pomocą zmiękczacza wody lub odżelaziacza, może znacząco poprawić skuteczność i długowieczność systemu UV w takich przypadkach.

Zgodność z wymaganiami producenta

Większość producentów lamp UV zaleca stosowanie wstępnej filtracji, aby spełnić określone parametry jakości wody. Niezastosowanie się do tych wytycznych może prowadzić do obniżenia wydajności systemu i utraty gwarancji na urządzenie.

Zalecane parametry wody przeznaczonej do dezynfekcji lampą UV

*NTU — nefelometryczna jednostka mętności (ang. Nephelometric Turbidity Units).

Czy lampy UV do wody pitnej powinny pracować cały czas?

Promienniki UV są zaprojektowane do ciągłej pracy, nawet gdy nie korzystamy z wody. Należy je wyłączać jedynie na dłużej niż kilka dni, aby nie skracać jego żywotności, ponieważ włączanie i wyłączanie wpływa na jego trwałość. Po ponownym uruchomieniu lampy (zwłaszcza średniociśnieniowej) warto odczekać kilka minut, aby uzyskać pełną moc świecenia.

Ciągła praca lampy jest także ważna w kontekście zapobiegania wtórnemu skażeniu. Lampa UV dezynfekuje wodę tylko w miejscu kontaktu z promieniowaniem, nie pozostawiając środków dezynfekujących w wodzie. W przypadku napraw czy awarii, gdy do systemu dostanie się niezdezynfekowana woda, konieczna jest dokładna dezynfekcja całej instalacji, aby uniknąć rozwoju bakterii w rurach. W przypadku częstych przerw w dostawie prądu warto rozważyć zainstalowanie zasilacza akumulatorowego UPS, który zapewni ciągłość pracy lampy.

Czy promienniki znajdujące się w rurach osłonowych się zużywają?

Tak, promienniki UV stopniowo się zużywają i tracą swoją moc. Dlatego należy je wymieniać na nowe po czasie wskazanym przez producenta. Żywotność promienników wynosi najczęściej około 9000 godzin, czyli 1 rok, choć istnieją też lampy o dłuższym czasie działania. Nowa lampa zazwyczaj traci 20% intensywności w ciągu pierwszych 100 godzin używania i utrzymuje ten poziom przez kolejne kilka tysięcy godzin. 

Jaką lampę UV wybrać, aby cieszyć się wodą pitną bez bakterii - polecamy w naszym sklepie?

Profesjonalna lampa bakteriobójcza UV SAG-2

Filtr wody na cały dom GW-3-BB10-UV48